همزمان با اوجگیری حملات نظامی اسرائیل به نوار غزه، موج تازهای از اعتراضات فرهنگی و اخلاقی در جهان غرب شکل گرفته است. در دو بیانیه جداگانه که به ترتیب توسط حدود ۳۰۰ نویسنده فرانسویزبان و ۳۸۰ نویسنده از بریتانیا و ایرلند منتشر شده، ...
نویسندگان شناختهشده بینالمللی با تأکید بر مسئولیت اخلاقی جوامع و دولتها، آنچه در غزه در جریان است را «نسلکشی» نامیدهاند و خواستار اقدام فوری برای پایاندادن به آن شدهاند. این بیانیهها، که امضای چهرههایی چون آنی ارنو، ژان-ماری گوستاو لو کلزیو، زیدی اسمیت، یان مکیوون، ژانت وینترسون و الیف شفق را بر خود دارند، نشاندهندهی شکاف روزافزون میان وجدان عمومی جهانی و سکوت یا انفعال نهادهای رسمی قدرت در برابر یکی از فاجعهبارترین بحرانهای انسانی قرن حاضر است.
حدود ۳۸۰ نویسنده بریتانیایی و ایرلندی نسلکشی در غزه را محکوم کردند
حدود ۳۸۰ نویسنده از بریتانیا و ایرلند – از جمله زیدی اسمیت، یان مکیوون و اروین ولش – خواستار استفاده از «واژگان درست» برای توصیف جنگ اسرائیل در نوار غزه شدهاند و آن را «نسلکشی» خواندهاند.
در این بیانیه که سهشنبهشب در سایت «مدیوم» منتشر شده، آمده است: «ما، نویسندگان انگلستان، ولز، اسکاتلند، ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند، از ملتهای خود و مردمان جهان میخواهیم که همراه ما سکوت و بیعملی جمعی در برابر این فاجعه را پایان دهند.»
در این متن که توسط ژانت وینترسون، برایان انو و الیف شفق نیز امضا شده است، تأکید شده: «استفاده از اصطلاحات “نسلکشی” یا “اقدامات منجر به نسلکشی” برای توصیف آنچه در غزه در جریان است، دیگر مورد تردید کارشناسان حقوق بینالملل یا سازمانهای مدافع حقوق بشر نیست.»
نویسندگان در ادامه میافزایند: «بارها و بارها از واژهها برای توجیه ناپذیرفتنیها، انکار آنچه انکارناپذیر است، و دفاع از آنچه قابل دفاع نیست، استفاده شده است. به همان اندازه، بارها واژههای درست – همانهایی که اهمیت داشتند – حذف شدهاند، همانطور که کسانی که میتوانستند آن واژهها را بنویسند، حذف شدهاند.»
آنان خواستار توزیع فوری و بدون محدودیت غذا و کمکهای پزشکی توسط سازمان ملل متحد در غزه شدهاند و تأکید کردهاند در صورت عدم تحقق این اقدامات، «تحریمهایی باید اعمال شود.»
اتهام نسلکشی اسرائیل علیه فلسطینیان روز به روز از سوی سازمان ملل، گروههای مدافع حقوق بشر، کشورهایی از اقصی نقاط جهان و هنرمندان بینالمللی بیشتر مطرح میشود؛ هرچند اسرائیل این اتهامات را رد میکند.
روز دوشنبه نیز بیش از ۸۰۰ کارشناس حقوقی مستقر در بریتانیا – از جمله چند قاضی سابق دیوان عالی این کشور – در نامهای به نخستوزیر کیر استارمر اعلام کردند: «در غزه نسلکشی در حال وقوع است یا دستکم، خطر جدی وقوع نسلکشی وجود دارد.»
«دیگر نمیتوانیم به واژهی “وحشت” بسنده کنیم»: ۳۰۰ نویسنده خواستار اقدام در برابر نسلکشی در غزه شدند
در بیانیهای که روز سهشنبه ۲۷ مه توسط روزنامه لیبراسیون منتشر شد، ۳۰۰ نویسنده خواستار آن شدند که «نسلکشی» جاری در غزه بهصراحت نامگذاری شود و اقداماتی برای پایاندادن به آن، از جمله اعمال تحریمها علیه دولت اسرائیل، در پیش گرفته شود.
در این بیانیه آمده است: «دیگر نمیتوانیم فقط به این بسنده کنیم که آن را “وحشت” بنامیم، به ابراز همدردی کلی و بیسرانجام اکتفا کنیم، بیآنکه این وحشت را توصیف و روشن کنیم که با چه چیزی روبهرو هستیم». این گفته ۳۰۰ نویسنده است که در بیانیهای درباره غزه چنین هشدار دادهاند. از جمله امضاکنندگان این بیانیه میتوان به ویرژینی دسپنت، لیلا سلیمانی، ژان-ماری گوستاو لو کلزیو و محمد مبوگار سار اشاره کرد. آنان تأکید کردهاند: «همانگونه که ضرورت داشت جنایتهایی را که در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ علیه غیرنظامیان رخ داد، بهعنوان جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت نامگذاری کنیم، امروز نیز باید آنچه در غزه میگذرد را “نسلکشی” بنامیم».
بیش از ۵۰ هزار فلسطینی در اثر بمبارانهای ارتش اسرائیل که از ماه مارس دوباره با شدت بیشتری آغاز شده، جان خود را از دست دادهاند، در حالی که نوار غزه با قحطی و گرسنگی شدید مواجه است؛ کمکهای بشردوستانه تنها بهصورت قطرهچکانی اجازه ورود مییابند و دولت بنیامین نتانیاهو تلاش دارد کنترل این منطقه را به نهادی موسوم به «بنیاد انساندوستانه غزه» (GHF) که با انتقادهای فراوان روبهروست، واگذار کند.
نویسندگان با اشاره به اهمیت تاریخی این لحظه هشدار میدهند: «ما میتوانیم چشم بر واقعیت ببندیم. یا آنکه مسئولیتپذیر باشیم و وظیفهای را که در برابر ماست، بهجا آوریم». آنها یادآور میشوند که «اصطلاح نسلکشی یک شعار نیست. این واژه بار مسئولیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی دارد». مسئولیتی که رئیسجمهور فرانسه، امانوئل مکرون، تاکنون از پذیرش آن سر باز زده و در گفتوگویی با شبکه TF1 در تاریخ ۱۳ مه، ارجاع به واژه نسلکشی را به مورخان سپرده است.
در چنین شرایطی، همانطور که چپ فرانسه در شامگاه دوشنبه در میدان تروکادرو تجمع کرده بود، امضاکنندگان این بیانیه نیز خواستار آن شدند که «بیش از هر زمان دیگر، تحریمهایی علیه دولت اسرائیل اعمال شود» و از جامعه جهانی درخواست کردند برای برقراری «آتشبس فوری – که تضمینکننده امنیت و عدالت برای فلسطینیان باشد، آزادی گروگانهای اسرائیلی، و آزادی هزاران زندانی فلسطینی که بهطور خودسرانه در زندانهای اسرائیل نگهداری میشوند را دربر داشته باشد – و پایانی بدون تأخیر بر این نسلکشی که ما را همگی درگیر کرده است» گام بردارند.