فردای پیروزی

و البته تاخت‌وتاز مردان ریشوی موتورسوار با مسلسل و سربند در مقام فاتحان با بوق خودروها و شلیک‌های هوایی. در «بهار آزادی»، دولتی که خمینی و شورای انقلاب اسلامی به جای شاه برنشاند، و کمتر از یک سال بر سر کار بود، وزنِ لیبرالی بالایی داشت، اکثراً چهره‌های شاخص نهضت آزادی، جبهه‌ی ملی، حزب ایران، و سرشناسان مصدقی بودند: مهدی بازرگان، یدالله سحابی، احمد حاج سیدجوادی، عباس امیرانتظام، داریوش فروهر، کریم سنجابی، علی اردلان، محمدتقی ریاحی، و تعدادی دیگر. قرار برین بود که خمینی به قم برود و حجره‌نشین شود.

«قلب‌های ما از شادی می‌رقصند. ما نمی‌توانیم آینده را پیش‌بینی کنیم و هر چیزی ممکن است، ولی مهم‌تر از همه این است که از شر این رژیم سرکوبگر خلاص شدیم.» این را ولی سلامه ۳۵ ساله، یکی از ساکنان دمشق، امروز تلفنی به خبرنگار نیویورک تایمز می‌گوید. این حس نیز آشناست. روز انقلاب نمی‌دانستیم فردا به کجا می‌انجامد اما سقوط دیکتاتور و فروریختن ساختارهای ظلم و زور طعم شیرین آزادی داشت. مردم جلودار بودند و سیاسیون و روشنفکران به دنبال! تبعیدی‌ها به خانه بازمی‌گشتند و کسی نگران آخوند و بسیجیِ کمیته‌های انقلاب نبود. شیخ سالخورده‌ی نورانی که نیمرخ‌اش در ماه بود کارش را کرده و مأموریت‌اش به پایان رسیده بود، می‌رفت که در قم معتکف بشود.

ابومحمد جولانی رهبر «انقلاب» سوریه و فرمانده کل «هیئت تحریر شام» وعده داده که پس از پیروزی بر بشار سازمانش را منحل خواهد کرد. او گفته است بازسازی دولت سوریه با همکاری همه‌ی نیروهای سیاسی، پیروان همه‌ی ادیان و عقاید، و با مشارکت بقایای رژیم گذشته صورت خواهد گرفت، فارغ از انتقام‌ و تحمیل. همه‌ی آنچه که در گفتگو با سی‌ان‌ان و نیویورک تایمز گفت طنین آشنای «نوفل‌لوشاتو»یی داشت، همان دهکده‌ی آرام در حومه پاریس و پیرمردی که زیر درخت سیب نشسته بود و می‌گفت در حکومت اسلامی کمونیست‌ها هم آزادند و زنان اجباری به رعایت حجاب نخواهند داشت.

بهار عربی استحاله پیدا کرده و کسی چه می‌داند، شاید خلافت آینده‌ی سوریه هم نام «جمهوری» بگیرد، انتخابات بگذارد، و در کنار ترکیه با جمهوری اسلامی ایران و افغانستان و یمن هم از در آشتی درآید. به قول ولی سلامه، «هرچیزی ممکن است.»