رئیسجمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، روز یکشنبه اعلام کرد که انتظار دارد «خیلی زود» درباره ایران تصمیمگیری کند—اظهارنظری که در پی برگزاری نخستین دور از گفتوگوهای “مثبت” و “سازنده” میان ایران و آمریکا در عمان مطرح شده است؛ گفتوگوهایی که قرار است این هفته ادامه یابد.
ترامپ، که پیشتر تهدید کرده بود در صورت نرسیدن به توافقی درباره توقف برنامه هستهای ایران، اقدام نظامی را در نظر خواهد گرفت، در جمع خبرنگاران حاضر در هواپیمای اختصاصی ریاستجمهوری گفت که با مشاوران خود درباره ایران گفتوگو کرده و تصمیمگیری را قریبالوقوع میداند. او جزئیات بیشتری ارائه نکرد. اما گفت: «خیلی زود درباره ایران تصمیم میگیریم.»
گفتوگوهای هستهای ایران قرار است شنبه در رم ادامه یابد
بر اساس اطلاعاتی که دو منبع آگاه در اختیار آکسیوس گذاشتهاند، دور دوم گفتوگوهای هستهای میان ایالات متحده و ایران، قرار است روز شنبه در شهر رم برگزار شود.
دولت دونالد ترامپ از نتایج دور نخست مذاکرات که هفته گذشته در عمان انجام شد رضایت دارد؛ مذاکراتی که مطابق برنامه پیش رفت و به هدف اصلی خود رسید: تغییر شکل گفتوگوها از غیرمستقیم (از طریق واسطهها) به مستقیم، یعنی با حضور مسئولان رسمی هر دو طرف در گفتوگویی رودررو.
مقامهای آمریکایی مایلاند که این قالب مستقیم، در رم نیز حفظ شود. پیشنهاد جابهجایی محل مذاکرات از سوی طرف آمریکایی مطرح شده است.
دو چهره اصلی مذاکرات، یعنی استیو ویتکاف فرستاده ویژه آمریکا، و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، روز شنبه حدود ۴۵ دقیقه بهصورت مستقیم گفتوگو کردند — که بیشتر از آن چیزی است که بهصورت رسمی اعلام شده بود.
یک منبع آگاه این گفتوگو را، که بالاترین سطح تعامل دیپلماتیک میان مقامهای دو کشور طی هشت سال اخیر بوده، «مؤثر، جدی و بسیار خوب» توصیف کرد.
گفتوگوها در فضایی آکنده از بیاعتمادی آغاز شد. طرف ایرانی مسئله خروج دولت ترامپ از توافق پیشین (برجام) را پیش کشید و نگرانی خود را نسبت به احتمال تکرار این رفتار، یعنی زیر پا گذاشتن توافقی دیگر، ابراز کرد.
از سوی دیگر، طرف آمریکایی نیز نسبت به نیت واقعی ایران در خصوص برنامه هستهایاش تردیدهایی را مطرح کرد.
با این حال، مقامهای هر دو طرف اعلام کردهاند که پس از چندین ساعت مذاکره، چشمانداز ادامه مسیر را ممکن میدانند. با اینحال، ایران احتمال برگزاری دور بعدی بهصورت مستقیم را کماهمیت جلوه داده است.
روز یکشنبه، استیو ویتکاف با دونالد ترامپ دیدار و او را در جریان جزئیات گفتوگوها قرار داد.
اکنون آمریکا میخواهد ایران گامهایی مشخص و فوری برای فاصله گرفتن بیشتر از توانمندی تسلیحاتی هستهای بردارد.
یکی از این اقدامات – به گفته منبع آگاه – میتواند کاهش غلظت اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی ایران باشد. این میزان ذخیره فعلی میتواند برای ساخت شش بمب اتمی کفایت کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز یکشنبه گفت که هدف اصلی ایران، رفع تحریمهاست.
اگرچه دور دوم گفتوگوها در عمان برگزار نخواهد شد، اما میانجیگران عمانی همچنان در مذاکرات حضور خواهند داشت. اینبار اما، ممکن است دو هیئت ایرانی و آمریکایی در یک اتاق بنشینند و رودررو گفتوگو کنند.
علاوه بر دیدار با ترامپ، ویتکاف، وزیر امور استراتژیک اسرائیل، ران درمر را نیز در جریان گفتوگوها قرار داده است. اسرائیل همچنان نسبت به حصول توافق ابراز تردید میکند و خواهان آن است که کاخ سفید، در صورت شکست مذاکرات، برای گزینه نظامی آماده باشد.
ویتکاف با مقامهایی از کشورهای خلیج فارس گفتوگو کرده است. منابع آگاه میگویند که برخی از این کشورها از ادامه گفتوگوها میان ایران و آمریکا حمایت کردهاند.
در طرف مقابل، عباس عراقچی با همتایان خود از قطر، کویت و مصر تماس گرفته و آنها را در جریان مذاکرات قرار داده است.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است پیش از آغاز دور دوم مذاکرات به تهران سفر کند. به گفته یک منبع آگاه، گروسی در این سفر درباره فعالیتهای نظارتی و راستیآزمایی آژانس در تأسیسات هستهای ایران گفتوگو خواهد کرد.