دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز جمعه اعلام کرد که ایران پیشنهاد دولت او را دریافت کرده و میداند که باید سریع اقدام کند؛ این سخنان یک روز پس از آن بیان شد که او گفت واشنگتن و تهران به توافق هستهای نزدیک شدهاند.
پیشتر روزنامهی گاردین گزارش داده بود: این پیشنهاد شامل توقف کامل غنیسازی اورانیوم توسط ایران به مدت سه سال برای ایجاد اعتماد است. پس از این دوره، ایران میتواند غنیسازی را در سطح ۳.۷۵٪، مطابق با توافق برجام ۲۰۱۵، از سر بگیرد. در این مدت، روسیه اورانیوم مورد نیاز برای برنامههای صلحآمیز هستهای ایران را تأمین خواهد کرد
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز جمعه اعلام کرد که ایران پیشنهاد دولت او را دریافت کرده و میداند که باید سریع اقدام کند؛ این سخنان یک روز پس از آن بیان شد که او گفت واشنگتن و تهران به توافق هستهای نزدیک شدهاند.
ترامپ پس از ترک امارات در سخنانی به خبرنگاران در هواپیمای ریاستجمهوری (Air Force One) گفت: «آنها یک پیشنهاد دارند. مهمتر از آن، آنها میدانند که باید سریع اقدام کنند، وگرنه اتفاق بدی – اتفاق بدی خواهد افتاد.»
یک منبع ایرانی نزدیک به تیم مذاکره نیز گفت که تهران هنوز پیشنهاد آمریکا را دریافت نکرده است، «اما عمان آن را دریافت کرده و بهزودی به تهران تحویل خواهد داد.»
پیشتر روزنامهی گاردین گزارش داده بود: پیشنهاد جدید آمریکا به ایران این است که ایران به مدت ۳ سال دست از غنی سازی بردارد و بعد از این دوره که اعتمادسازی شد، مجدداً به غنی سازی اورانیوم بپردازد.
بر اساس گزارش گاردین در ۱۵ مه ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اعلام کرد که ایران بهطور «نسبی» با شرایط یک توافق جدید هستهای موافقت کرده است. این توافق شامل توقف کامل غنیسازی اورانیوم توسط ایران به مدت سه سال برای ایجاد اعتماد است. پس از این دوره، ایران میتواند غنیسازی را در سطح ۳.۷۵٪، مطابق با توافق برجام ۲۰۱۵، از سر بگیرد. در این مدت، روسیه اورانیوم مورد نیاز برای برنامههای صلحآمیز هستهای ایران را تأمین خواهد کرد.
در مقابل، ایران متعهد میشود که اولاً هیچگاه به دنبال ساخت سلاح هستهای نباشد، ثانیاً ذخایر اورانیوم با غنای بالا را از بین ببرد ثالثا غنیسازی را فقط در سطح مورد نیاز برای مصارف غیرنظامی انجام دهد و سرانجام به بازرسان بینالمللی اجازه نظارت بر برنامه هستهای خود را بدهد.
این تعهدات منوط به لغو فوری تحریمهای اقتصادی علیه ایران است.
در گزارش گاردین آمده است: دونالد ترامپ اعلام کرد که ایران «تا حدی» با مفاد توافقی درباره آینده برنامه هستهای خود موافقت کرده است.
رئیسجمهور آمریکا که در سفر به دوحه به سر میبرد، گفت: «من میخواهم ایران موفق شود. میخواهم در نهایت کشوری بزرگ شود. اما آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند. واقعاً خیلی ساده است. لازم نیست سی صفحه توضیح بدهم. فقط یک جمله هست – آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند.»
در پاسخ به احتمال حمله آمریکا به ایران افزود: «ما قصد نداریم در ایران گرد و خاک هستهای ایجاد کنیم. فکر میکنم داریم به توافقی نزدیک میشویم که شاید نیازی به چنین اقدامی نباشد. احتمالاً امروز درباره ایران خبر خواندهاید. آنها تا حدی با مفاد توافق موافقت کردهاند…»
این اظهارات ترامپ بر گزارشهایی صحه میگذارد که میگویند استیو ویتکاف، نماینده ویژه او در خاورمیانه، در آخر هفته گذشته، چارچوب پیشنهادی را به تیم مذاکرهکننده ایرانی در عمان ارائه کرده که عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، به تهران منتقل کرده است.
میانجیها از عراقچی خواستهاند که با صفر کردن غنیسازی اورانیوم برای مدت حداکثر سه سال موافقت کند تا اعتمادسازی انجام شود. این دوره سپس با بازگشت ایران به غنیسازی در سطح ۳٫۷۵٪، همان سطحی که در توافق ۲۰۱۵ تعیین شده بود، پایان خواهد یافت. در این مدت، روسیه میتواند اورانیوم مورد نیاز برنامه غیرنظامی هستهای ایران را تأمین کند.
علی شمخانی، مشاور ارشد سیاسی، نظامی و هستهای رهبر ایران، علی خامنهای، نشان داد که ایران آماده مصالحه است و اگر نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، در روند دخالت نکند، توافق ممکن است.
شمخانی گفت که تهران متعهد خواهد شد: هرگز سلاح هستهای نسازد، ذخایر اورانیوم با غنای بالا را نابود کند، فقط به اندازه نیاز غیرنظامی غنیسازی کند، و اجازه دهد بازرسان بر روند نظارت داشته باشند – مشروط بر اینکه تحریمهای اقتصادی فوراً لغو شود.
محمد امرسی، از اندیشکده ویلسون در واشنگتن، گفت: «بهعنوان سازش، میتوان ایران را متقاعد کرد که برای مدتی که دو طرف بر سر آن توافق کنند، از حق غنیسازی فعلی صرفنظر کند و پس از ایجاد اعتماد، آن را از سر بگیرد.»
او افزود: «در حالت دیگر، ایران میتواند از عربستان سعودی و حتی آمریکا دعوت کند که در برنامه هستهای غیرنظامیاش سرمایهگذاری کنند.»
ترامپ از نقش قطر تمجید کرد و به نگرش اسرائیل مبنی بر لزوم حمله به تأسیسات هستهای ایران اشاره کرد و گفت: «ایران باید از امیر قطر تشکر جدی کند، چون کشورهایی هستند که میخواهند ضربه سختی به ایران بزنند، برخلاف قطر.»
لحن ترامپ نشان از تمایل شخصی او به دستیابی به توافق دارد، اما هر دو کشور آمریکا و ایران دارای گروههای بزرگی هستند که به طرف مقابل اعتماد ندارند و مشخص نیست که توافقی نهایی حاصل خواهد شد یا خیر. برای ایران، لغو تحریمها و خروج از بحران اقتصادی میتواند انگیزهای برای عبور از بیاعتمادی به آمریکا باشد. هنوز تاریخی برای دور پنجم مذاکرات تعیین نشده است.
دستیاران عراقچی قرار است روز جمعه مقامات اروپایی از فرانسه، آلمان، بریتانیا و اتحادیه اروپا را در جریان روند مذاکرات قرار دهند. برخی در ایران، اروپا را عصبانی و نگران از حذف شدن از روند مذاکرات توصیف کردهاند.