نخستین مذاکرات مستقیم صلح میان روسیه و اوکراین پس از بیش از سه سال، کمتر از دو ساعت طول کشید و هیچ نشانه‌ای از پیشرفت برای پر کردن شکاف میان دو طرف مشاهده نشد. یک منبع اوکراینی خواسته‌های مسکو را «غیرقابل‌قبول» خواند.
هیئت‌های نمایندگی دو کشور در حال جنگ روز جمعه در قصری در استانبول دیدار کردند؛ این نخستین نشست رو در رو از مارس ۲۰۲۲ است، یعنی یک ماه پس از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین.
به گفته یک منبع اوکراینی، اختلاف میان دو طرف به‌سرعت آشکار شد؛ این منبع به رویترز گفت که خواسته‌های روسیه «از واقعیت جدا هستند و بسیار فراتر از هرآنچه پیش‌تر بحث شده بود، می‌روند.» از جمله، اولتیماتوم‌هایی مبنی بر عقب‌نشینی اوکراین از بخش‌هایی از خاک خود برای دستیابی به آتش‌بس و سایر شرایط غیرسازنده و غیرقابل‌قبول.
از سوی روسیه هنوز اظهارنظری منتشر نشده است.
انتظارات برای دستیابی به پیشرفتی جدی از ابتدا پایین بود، اما روز پنج‌شنبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در پایان سفر خود به خاورمیانه گفت بدون دیدار رو در رو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، هیچ‌پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اعلام کرد اولویت اصلی کی‌یف «دستیابی به آتش‌بس کامل، بدون شرط و صادقانه برای توقف کشتار و ایجاد پایه‌ای محکم برای دیپلماسی» است. او افزود که اگر روسیه امتناع کند، باید با تحریم‌های شدید جدید علیه بخش انرژی و بانک‌هایش مواجه شود.
روسیه می‌گوید خواهان پایان جنگ از طریق دیپلماسی است و آماده گفت‌وگو درباره آتش‌بس می‌باشد، اما فهرستی از نگرانی‌ها را مطرح کرده و می‌گوید اوکراین ممکن است از این وقفه برای بازیابی نیروها، بسیج نیروهای جدید و دریافت تسلیحات غربی استفاده کند.
اوکراین و متحدانش پوتین را به وقت‌کشی و نداشتن نیت جدی برای صلح متهم می‌کنند.
دو مسیر
هر دو طرف تحت فشار ترامپ هستند تا به مرگبارترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم پایان دهند. هنوز اعلام نشده که آیا مذاکرات ادامه می‌یابد یا چه زمانی ممکن است دور بعدی برگزار شود.
در این نشست، نمایندگان دو طرف روبروی یکدیگر نشسته بودند؛ روس‌ها با کت و شلوار رسمی و نیمی از هیئت اوکراینی با لباس نظامی استتاری.
هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، در آغاز نشست گفت: «دو مسیر پیش روی ماست: یکی که به سمت صلح پیش می‌رود و دیگری که به ویرانی و مرگ بیشتر می‌انجامد. طرفین با اراده خود تصمیم می‌گیرند کدام مسیر را انتخاب کنند.»
به گفته منبع اوکراینی، اعضای هیئت اوکراینی به زبان خود صحبت کردند، هرچند زبان روسی نیز در اوکراین به‌طور گسترده فهمیده می‌شود.
پوتین غایب ماند
در حالی که پوتین پیشنهاد گفت‌وگوی مستقیم در ترکیه را داده بود، چالش زلنسکی برای دیدار حضوری را رد کرد و به‌جای خود تیمی از مقامات میان‌رده فرستاد. اوکراین نیز در پاسخ هیئتی با رتبه مشابه فرستاد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، روز قبل از نشست اعلام کرد با توجه به سطح هیئت‌ها، احتمال دستیابی به پیشرفتی جدی کم است. او گفت: «امیدوارم کاملاً در اشتباه باشم. امیدوارم فردا خبر برسد که آن‌ها با آتش‌بس موافقت کرده‌اند و وارد مذاکرات جدی شده‌اند. اما ارزیابی من این است.»
روسیه روز جمعه اعلام کرد که یک روستا دیگر را در پیشروی آهسته‌اش در شرق اوکراین تصرف کرده است. دقایقی پیش از آغاز نشست استانبول، رسانه‌های اوکراینی از هشدار هوایی و انفجارهایی در شهر دنیپرو خبر دادند.
روسیه گفته که این مذاکرات را ادامه مذاکراتی می‌داند که در اوایل جنگ ۲۰۲۲ در استانبول برگزار شد. اما شرایط آن زمان، زمانی که اوکراین هنوز از تهاجم اولیه شوکه بود، به‌شدت به ضرر کی‌یف بود و شامل کاهش گسترده نیروهای مسلح اوکراین می‌شد.
آندری یرماک، رئیس دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین، گفت تلاش‌های روسیه برای مرتبط ساختن مذاکرات جدید با گفت‌وگوهای شکست‌خورده پیشین بی‌نتیجه خواهد بود.
اکنون که نیروهای روسی نزدیک به یک‌پنجم خاک اوکراین را در اختیار دارند، پوتین همچنان بر خواسته‌هایش برای واگذاری زمین از سوی اوکراین، کنار گذاشتن عضویت در ناتو و بی‌طرفی کشور پافشاری می‌کند.
اوکراین این شرایط را به‌منزله تسلیم می‌داند و در عوض خواستار تضمین‌های امنیتی از قدرت‌های جهانی، به‌ویژه ایالات متحده، است.
