گزارش سی ان ان: به گفته‌ی مقامات آمریکایی، چنین حمله‌ای اقدامی جسورانه در تقابل با دونالد ترامپ خواهد بود و می‌تواند خطر گسترش یک درگیری منطقه‌ای در خاورمیانه را افزایش دهد. خطری که آمریکا از زمان آغاز جنگ غزه در سال ۲۰۲۳ سعی کرده از آن اجتناب کند.
مقامات آمریکایی می‌گویند هنوز مشخص نیست رهبران اسرائیل تصمیم نهایی برای چنین حمله‌ای را گرفته‌اند یا نه. در دولت آمریکا اختلاف نظر جدی درباره احتمال اقدام واقعی اسرائیل وجود دارد. حمله اسرائیل به ایران و چگونگی آن، احتمالاً به ارزیابی آن‌ها از روند مذاکرات آمریکا با تهران درباره برنامه هسته‌ای بستگی دارد.
یکی از منابع مطلع امنیتی آمریکا گفته است: «احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.» وی افزود: «چشم‌انداز توافقی بین ترامپ و ایران که در آن همه ذخایر اورانیوم ایران حذف نشوند، این احتمال را بیشتر می‌کند.»
نگرانی‌ها نه فقط از اظهارات علنی و غیرعلنی مقامات ارشد اسرائیلی درباره بررسی چنین حمله‌ای، بلکه از رهگیری ارتباطات اسرائیل و رصد تحرکات نظامی آن که ممکن است حاکی از حمله‌ای قریب‌الوقوع باشد، نشأت می‌گیرد.
دو منبع آگاه می‌گویند، از جمله تحرکات نظامی مشاهده‌شده، جابه‌جایی مهمات هوایی و پایان یافتن یک رزمایش هوایی بوده است.
بر اساس این گزارش، این نشانه‌ها همچنین می‌توانند صرفاً ابزار فشار اسرائیل بر ایران باشند تا از عناصر کلیدی برنامه هسته‌ای‌اش دست بکشد.
سی‌ان‌ان از شورای امنیت ملی و دفتر نخست‌وزیری اسرائیل درخواست نظر کرده اما پاسخی دریافت نکرده است. سفارت اسرائیل در واشنگتن نیز از اظهار نظر خودداری کرد.
ترامپ پیش‌تر تهدید کرده بود که در صورت شکست مذاکرات برای توافق جدید هسته‌ای، به اقدام نظامی علیه ایران دست خواهد زد. او همچنین برای روند دیپلماتیک یک ضرب‌الاجل مشخص تعیین کرده بود.
بر اساس اطلاعات یک منبع مطلع، ترامپ در نامه‌ای که اواسط مارس به رهبر حکومت ایرانی فرستاد، ضرب‌الاجلی ۶۰ روزه برای موفقیت این مذاکرات تعیین کرده بود. اکنون بیش از ۶۰ روز از ارسال آن نامه و ۳۸ روز از آغاز اولین دور گفتگوها گذشته است.
یک دیپلمات ارشد غربی که اوایل ماه جاری با رئیس‌جمهور آمریکا دیدار داشته، می‌گوید ترامپ به صراحت اعلام کرده تنها چند هفته دیگر برای موفقیت این مذاکرات زمان می‌گذارد، و در غیر این صورت به سمت حمله نظامی خواهد رفت. اما در حال حاضر، سیاست رسمی کاخ سفید همچنان بر محور دیپلماسی باقی مانده است.
این وضعیت اسرائیل را در وضعیت دشواری قرار داده است. جاناتان پانیکاف، مقام سابق اطلاعاتی ارشد آمریکا در امور منطقه، می‌گوید: «نتانیاهو از یک سو تحت فشار است تا با توافقی میان آمریکا و ایران که برای اسرائیل قابل‌قبول نیست، مخالفت کند و از سوی دیگر نمی‌خواهد ترامپ را که از قبل در برخی مسائل امنیتی منطقه با او دچار اختلاف شده، از خود براند.»
پانیکاف می‌گوید: «در نهایت، تصمیم‌گیری اسرائیل بر مبنای سیاست‌ها و اقدامات دولت آمریکا و توافقاتی خواهد بود که ترامپ با ایران انجام می‌دهد یا نمی‌دهد.» او همچنین تأکید کرد که بعید می‌داند نتانیاهو بدون دست‌کم رضایت ضمنی آمریکا، ریسک تخریب کامل روابط با واشنگتن را با انجام حمله به ایران بپذیرد.
ایران در ضعیف‌ترین موقعیت نظامی طی دهه‌های اخیر
ایران اکنون پس از آنکه اسرائیل در ماه اکتبر، تأسیسات تولید موشک و پدافند هوایی آن را بمباران کرد و هم‌زمان اقتصاد این کشور با تحریم‌ها تضعیف شد و نیروهای نیابتی‌اش در منطقه به شدت آسیب دیدند، در ضعیف‌ترین وضعیت نظامی خود در دهه‌های اخیر قرار دارد. به گفته‌ی مقامات آمریکایی، اسرائیل اکنون این وضعیت را فرصتی طلایی می‌داند.
یک مقام ارشد آمریکایی به سی‌ان‌ان گفته است آمریکا سطح جمع‌آوری اطلاعات خود را افزایش داده تا در صورت تصمیم اسرائیل به حمله، آماده کمک باشد. اما یک منبع مطلع دیگر گفته است آمریکا در حال حاضر احتمالاً در حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران به اسرائیل کمکی نخواهد کرد، مگر آنکه تهران اقدام تحریک‌آمیز بزرگی انجام دهد.
بر اساس گزارش‌های اطلاعاتی قبلی، اسرائیل بدون کمک آمریکا از جمله سوخت‌گیری هوایی و بمب‌هایی که توانایی نفوذ به تأسیسات زیرزمینی دارند، قادر به نابودی برنامه هسته‌ای ایران نیست.
یک منبع اسرائیلی به سی‌ان‌ان گفت اگر آمریکا توافقی با ایران انجام دهد که از نظر اسرائیل «توافقی بد» باشد، تل‌آویو آماده است به‌تنهایی اقدام نظامی انجام دهد.
منبع مطلع امنیتی آمریکایی دیگری نیز گفته است: «به نظر من اگر اسرائیلی‌ها فکر کنند ترامپ در حال پذیرش یک توافق ضعیف است. احتمال حمله‌ای از سوی آن‌ها برای ناکام گذاشتن توافق بیشتر است، اسرائیلی‌ها در این‌باره هم به‌صورت علنی و هم خصوصی پیام‌هایی را به ما منتقل کرده‌اند.»
بر اساس یک ارزیابی اطلاعاتی آمریکا در فوریه، اسرائیل می‌تواند از هواپیماهای نظامی یا موشک‌های دوربرد برای بهره‌برداری از ضعف دفاع هوایی ایران استفاده کند.
این ارزیابی درعین حال تأکید کرده بود چنین حملاتی تنها اثر محدودی در به تأخیر انداختن برنامه هسته‌ای ایران خواهد داشت و راه‌حل نهایی نخواهد بود.
منبع آمریکایی می‌گوید: «این وضعیت چالشی جدی برای نتانیاهو است.»
در حال حاضر، مذاکرات آمریکا با ایران بر سر درخواست توقف غنی‌سازی اورانیوم توسط تهران به بن‌بست رسیده است؛ فرآیندی که می‌تواند به ساخت سلاح هسته‌ای کمک کند، اما در عین حال برای تولید برق هسته‌ای در مصارف غیرنظامی نیز لازم است.
استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا که رهبری هیأت آمریکایی را بر عهده دارد، در گفت‌وگویی با شبکه ABC گفت: «ما حتی یک درصد ظرفیت غنی‌سازی را هم نمی‌توانیم در یک توافق بپذیریم.» او افزود: «ما پیشنهادی را به ایرانی‌ها داده‌ایم که فکر می‌کنیم برخی از این موارد را بدون بی‌احترامی به آن‌ها پوشش می‌دهد.»
خامنه‌ای روز سه‌شنبه اعلام کرد انتظار ندارد مذاکرات با آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران به نتیجه‌ای برسد و خواسته آمریکا برای توقف غنی‌سازی اورانیوم را غلط زیادی خواند. ایران بر حق خود برای غنی‌سازی طبق معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای سازمان ملل متحد (NPT) تأکید دارد و می‌گوید به هیچ وجه از این حق دست نخواهد کشید.
طبق گفته‌ی ویتکوف، ممکن است دور بعدی مذاکرات این هفته در اروپا برگزار شود. آمریکا و ایران هر دو پیشنهاداتی ارائه داده‌اند، اما منابع می‌گویند پس از بیش از یک ماه مذاکره با میانجی‌گری عمان، هنوز پیشنهادی رسمی از سوی دولت ترامپ ارائه نشده که امضای رئیس‌جمهور را داشته باشد.
سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در فوریه هشدار داده بودند اسرائیل احتمالاً امسال اقدام به حمله به تأسیسات کلیدی برنامه هسته‌ای ایران خواهد کرد.
یکی از مقامات آمریکایی گفته: «موضع اسرائیل همواره این بوده که تنها گزینه واقعی برای توقف برنامه هسته‌ای نظامی ایران، اقدام نظامی است.»
افزایش قیمت نفت
در پی انتشار گزارش شبکهٔ سی‌ان‌ان، قیمت نفت روز چهارشنبه (۳۱ اردیبهشت) افزایش یافت. قیمت نفت خام آمریکا در صبح چهارشنبه ۱.۱ درصد افزایش یافت و به ۶۲.۷ دلار برای هر بشکه رسید، و نفت خام برنت نیز با ۱ درصد رشد، به ۶۶ دلار در هر بشکه رسید.
این در حال است که سی‌ان‌ان در گزارش خود تأکید کرده است که هنوز مشخص نیست آیا تصمیم نهایی برای این حمله گرفته شده است یا نه.
بازار نفت در روزهای اخیر پرنوسان بوده است؛ دلیل اصلی این بی‌ثباتی این است که همه منتظرند ببینند در دور بعدی گفت‌وگوهای هسته‌ای بین ایران و آمریکا که قرار است در اوایل هفته پیش‌رو برگزار شود، چه اتفاقی می‌افتد. انتظاری که از نتیجه این گفت‌وگوها می‌رود این است که به افزایش عرضهٔ جهانی نفت کمک کنند.
گره در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در گفتگوهای هسته‌ای با ایران، روز یک‌شنبه (۲۸ اردیبهشت) در گفت‌وگویی با شبکهٔ ای‌بی‌سی گفت: «ما حتی یک درصد ظرفیت غنی‌سازی را هم نمی‌توانیم بپذیریم. ما پیشنهادی به ایرانی‌ها ارائه کرده‌ایم که فکر می‌کنیم بدون بی‌احترامی به آنان، برخی نگرانی‌ها را برطرف می‌کند. ما به‌دنبال راه‌حل هستیم و فکر می‌کنیم به آن می‌رسیم.»
او افزود: «اما از نظر ما، همه چیز باید با توافقی آغاز شود که در آن هیچ سطحی از غنی‌سازی وجود نداشته باشد. ما چنین چیزی را نمی‌پذیریم. چون غنی‌سازی راه را برای تسلیحاتی شدن باز نگه می‌دارد، و ما اجازه نمی‌دهیم بمبی به این‌جا برسد.»
