احمد الشرع، رهبر سابق گروه شورشی “هیئت تحریر الشام” (HTS)، که ماه گذشته عملیات نظامی برای سرنگونی بشار اسد، رئیسجمهور سابق سوریه را رهبری کرد، به عنوان رئیسجمهور موقت سوریه برای یک “دوره انتقالی” منصوب شد.
این انتصاب پس از جلسه رهبران گروههای شورشی در روز چهارشنبه انجام شد و توسط یک سخنگوی نظامی اعلام گردید. الشرع از اوایل دسامبر به عنوان رهبر قدرتمند کشور عمل میکرد.
سخنگوی نظامی همچنین تغییرات دیگری را اعلام کرد، از جمله انحلال پارلمان سوریه، تشکیل یک شورای قانونگذاری انتصابی، و لغو قانون اساسی سال ۲۰۱۲ این کشور. نهادهای نظامی و امنیتی سوریه نیز منحل شدند و قرار است توسط نهادهای امنیتی و ارتش جدید جایگزین شوند.
علاوه بر این، تمامی گروههای مسلح در سوریه منحل خواهند شد و در ارتش ملی جدید ادغام میشوند. این دستور شامل هیئت تحریر الشام نیز میشود، اگرچه نام این گروه به طور خاص ذکر نشده است. هیئت تحریر الشام در حال حاضر به عنوان قدرت اصلی در کشور شناخته میشود.
الشرع اعلام کرد که اولویتهای کشور عبارتند از: “پر کردن خلأ قدرت، حفظ صلح مدنی، و ساخت نهادهای دولتی”.
دولت انتقالی قرار است در ماه مارس قدرت را به یک دولت جدید واگذار کند، اما مشخص نیست که این انتقال چگونه مدیریت خواهد شد. الشرع در مصاحبهای با شبکه العربیه گفت که برگزاری انتخابات ممکن است تا چهار سال طول بکشد و بازنویسی قانون اساسی کشور نیز سه سال زمان ببرد.
الشرع وعده داد که یک کنفرانس گفتوگوی ملی برگزار کند تا اطمینان حاصل شود که دوران پس از اسد شامل تمام جنبههای جامعه سوریه باشد، اما این رویداد بارها به تعویق افتاده است. جلسات او عمدتاً با افراد بوده است تا احزاب سیاسی.
گاردین می نویسد: انحلال گروههای نظامی موضوعی حساس است. حضور و نقش این گروهها به یک سوال فوری تبدیل شده است، زیرا دولت موقت سوریه — که تقریباً به طور کامل توسط افراد منتخب هیئت تحریر الشام هدایت میشود — تلاش میکند قدرت را تثبیت کند.
هیئت تحریر الشام که در ابتدا شاخهای از القاعده در سوریه بود، به قدرتمندترین گروه شورشی سوریه تبدیل شد و سال گذشته عملیات نظامی برای سرنگونی رژیم اسد را رهبری کرد. تحت هدایت این گروه، مجموعهای از گروههای مخالف در سراسر کشور در این عملیات نظامی مشارکت کردند.
در اواسط ژانویه، وزارت دفاع سوریه اعلام کرد که با گروهها مشورت خواهد کرد تا ببیند چگونه یک ارتش متحد تشکیل خواهند داد.
چالشهای زیادی وجود دارد، زیرا بسیاری از گروههای شورشی اسلامگرای رادیکال — که بخشی از ارتش ملی سوریه مورد حمایت ترکیه را تشکیل میدهند — به اندازه نیروهای هیئت تحریر الشام منظم نیستند و با ایدئولوژی این گروه تفاوت دارند. سقوط ناگهانی رژیم اسد نیز باعث شد که انبارهای سلاح، تانکها و توپخانهها در سراسر سوریه بدون محافظت باقی بمانند و برخی از آنها به دست شورشیان افتاد.
الشرع و وزیر دفاع تقریباً به طور روزانه با گروههای شورشی جلسه برگزار کردهاند و به رهبران آنها پستهای کلیدی در دولت موقت دادهاند، مانند انتصاب آنها به عنوان استانداران.
مسئله چگونگی بازگرداندن انحصار خشونت به دولت سوریه برای حفظ ثبات داخلی کشور حیاتی تلقی میشود.
بسیاری نگران هستند آیا سوریه مسیر فعلی خود به سمت ثبات را حفظ میکند یا خیر. آنها نگران تکرار سناریوی لیبی هستند، جایی که کشور توسط گروههای درگیر تقسیم شد و پس از سرنگونی معمر قذافی، دیکتاتور دیرینه، شاهد بیقانونی گسترده بود.
دولت موقت برای حمایت از دولت و ارتش نوپای خود، به دنبال جلب حمایت قدرتهای منطقهای و کسب مشروعیت و بودجه خارجی بوده است. اولین سفر خارجی این دولت به عربستان سعودی و سپس به ترکیه بود، که وزیر خارجه همراه با وزیر دفاع و رئیس سازمان اطلاعات با مقامات این کشورها مذاکره کردند
در حالی که دولت انتقالی تلاش میکند قدرت را در داخل تثبیت کند، با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که یک نیروی نظامی تحت رهبری کردهاست و یک سوم کشور را کنترل میکند، نیز در حال مذاکره است. SDF خواستار حفظ درجهای از استقلال نظامی در ارتش جدید سوریه شده است، اما دولت این درخواست را رد کرده است.
با ادامه مذاکرات، درگیریها بین نیروهای دموکراتیک سوریه و ارتش ملی سوریه مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه همچنان در حال تشدید است.