چند ماه پیش، هیچکس باور نداشت که چپها دوباره به پارلمان راه پیدا کنند. اکنون این حزب بازگشته است. چگونه به این موفقیت دست یافتند؟ هنگامی که ساعت ۱۸:۰۰ پیشبینیهای اولیه بر روی صفحههای نمایش در “گلاشاوس” در منطقه آلت-تراپتوو برلین پخش شد، جشن و شادی بزرگی برپا شد.
۹ درصد – یک شگفتی بهوقوع پیوست. در میان بارش کاغذ رنگی، هایدی رایشینک و یان فان آکن، دو نامزد اصلی حزب، به همراه اینس شوردتنر، رهبر حزب، روی صحنه رفتند. فان آکن اعلام کرد: “حزب چپ زنده است.”
نشریه ی تاتس در تفسیری حول نتایج انتخاباتی حزب چپ آلمان نوشت: چند هفته پیش، همه تصور میکردند که این حزب دیگر از بین رفته است، اما اکنون حزب چپ نهتنها در پارلمان حضور دارد، بلکه با قدرت یک فراکسیون نیز به آن بازمیگردد. در جشن پیروزی این حزب، اعضا در سالن پرجمعیت یک انبار اتوبوس قدیمی در کنار رودخانه اشپری، یکدیگر را در آغوش میکشیدند و شادی میکردند. فان آکن با لبخندی بر لب گفت: “میگویند معجزهها همیشه رخ میدهند.” سپس ادامه داد: “اما من میگویم که معجزه را میتوان با تلاش به دست آورد!”
بازگشت حیرتانگیز این حزب از ماهها قبل قابل پیشبینی بود. نشستهای انتخاباتی مملو از جمعیت بود و تعداد اعضای جدید بهطور مداوم افزایش مییافت. در پایان سال ۲۰۲۳، حزب حدود ۵۰ هزار عضو داشت، اما اکنون این تعداد به بیش از ۹۰ هزار نفر رسیده است.
حتی سختگیرترین اعضای حزب نیز تا چندی پیش امیدی به بازگشت نداشتند. حزب چپ که سالها درگیر درگیریهای داخلی بین جناحهای مختلف، بهویژه جناح پوپولیست ملیگرایانه سارا واگنکنشت بود، به نظر می رسید پس از خروج این چهره در پاییز ۲۰۲۳، تنها ویرانهای از حزب چپ باقی مانده است.
تا پایان ژانویه، این حزب در نظرسنجیها تنها بین ۳ تا ۴ درصد رأی داشت، که با توجه به شکست سنگین آنها در انتخابات پارلمان اروپا در ژوئن ۲۰۲۴ (که تنها **۲.۷ درصد رأی آوردند)، حتی این میزان نیز خوشبینانه به نظر میرسید.
“مأموریت مونقرهای ها” و تغییر مسیر حزب
پس از شکست در انتخابات ایالتی زاکسن، تورینگن و براندنبورگ در پاییز، حزب به وضعیتی چنان اسفبار رسید که حتی دیگر رمقی برای ادامه درگیریهای داخلی نداشت. این فرصتی برای اینس شوردتنر و یان فان آکن بود تا در اکتبر ۲۰۲۴ رهبری حزب را برعهده بگیرند.
هدف نخست آنها، ایجاد امیدی جدید در دل اعضای حزب بود. این تغییر جهت در ژانویه ۲۰۲۵ و در کنگره حزب در برلین به اوج خود رسید. شوردتنر در آن نشست فریاد زد: “در این حزب آتشی برافروخته شده است!” و این بار، نیازی به اغراق نداشت.
عنصر کلیدی این تغییر مسیر، اقدام گرگور گیزی، بودو راملو و دیتمار بارتش در نوامبر ۲۰۲۴ برای راهاندازی کمپین “مأموریت مو نقرهای ها” بود. این اقدام، پیام روشنی برای اعضای قدیمیتر حزب در شرق آلمان بود که نشان دهد رهبران باسابقه هنوز از حزب دست نکشیدهاند.
علاوه بر آن، این کمپین به حزب امکان داد تا این روایت را مطرح کند که “رأی دادن به حزب چپ، حتی اگر از سد ۵ درصد عبور نکند، هدر نخواهد رفت”، چراکه قانون کرسیهای مستقیم، ورود نمایندگان آن را به پارلمان تضمین میکرد. این امر از لحاظ روانی بسیار مهم بود و باعث شد بسیاری از مردم دوباره به حزب چپ بهعنوان گزینهای جدی فکر کنند.
استراتژی حزب شامل بازگشت به موضوعات کلیدی عدالت اجتماعی نیز بود. با معرفی اپلیکیشن نظارت بر قیمت اجاره مسکن و ابزار آنلاین بررسی هزینههای گرمایش، حزب نشان داد که تمرکز خود را از اختلافات داخلی به مسائل روزمره مردم تغییر داده است. فان آکن این تغییر رویکرد را چنین توصیف کرد: “حزب ما برای همه آنهایی است که با قاشق طلایی در دهان به دنیا نیامدهاند.”
گام کلیدی بعدی، انتخاب هایدی رایشینک، رئیس فراکسیون چپها در پارلمان، بهعنوان یکی از نامزدهای اصلی حزب در کنار فان آکن بود.
رایشینک، به دلیل حضور فعال در شبکههای اجتماعی مانند تیکتاک و اینستاگرام، توانست نسل جوان را که پیشتر ارتباط کمی با این حزب داشت، جذب کند.
اما نقطه عطف واقعی در اواخر ژانویه ۲۰۲۵ رخ داد، زمانی که احزاب اتحاد دموکرات مسیحی (CDU)، حزب لیبرال (FDP)، حزب BSW و حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) برای تصویب یک لایحه ضد مهاجرتی در پارلمان با یکدیگر متحد شدند. این شکستن یک تابوی تاریخی در سیاست آلمان بود.
رایشینک، با سخنرانیهای تند و بیپرده در پارلمان، توجه میلیونها نفر را جلب کرد. او در یکی از این سخنرانیها خطاب به مردم گفت: “تسلیم نشوید، بلکه مبارزه کنید. به خیابانها بیایید!” این پیام حزب چپ را به قلب مخاطبانش رساند و باعث شد که از آن لحظه به بعد، این حزب در نظرسنجیها جهشی قابلتوجه را تجربه کند.