دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شامگاه چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای از گفت‌وگوی خود با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه خبر داد. سخنگوی کرملین هم ضمن تأیید خبر گفت‌وگوی تلفنی روسای جمهور آمریکا و روسیه گفت پوتین و ترامپ توافق کردند که به‌زودی با هم ملاقات کنند.
رئیس جمهور آمریکا در شبکه اجتماعی «تورث سوشال» نوشت: «من به تازگی یک تماس تلفنی طولانی و بسیار سازنده با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه داشتم. ما درباره اوکراین، خاورمیانه، انرژی، هوش مصنوعی، قدرت دلار و موضوعات مختلف دیگر بحث کردیم. ما هر دو در تاریخ بزرگ ملت‌های خود و این واقعیت که در جنگ جهانی دوم با هم بسیار موفقیت آمیز جنگیدیم فکر کردیم و به یاد آوردیم که روسیه ده ها میلیون نفر را از دست داد و ما نیز بسیاری را از دست دادیم!»
ترامپ افزود: «هر کدام از ما در مورد نقاط قوت کشورهای خود و مزایای بزرگی که روزی در همکاری با یکدیگر خواهیم داشت صحبت کردیم. اما ابتدا، همانطور که هر دو توافق کردیم، می‌خواهیم مرگ میلیون‌ها نفر در جنگ جاری بین روسیه و اوکراین را متوقف کنیم.»
رئیس جمهور آمریکا تصریح کرد: «پوتین حتی از شعار بسیار قوی کمپین من یعنی “عقل سلیم” استفاده کرد. ما هر دو به آن معتقد هستیم. ما توافق کردیم که به‌طور بسیار نزدیک از جمله بازدید از کشورهای یکدیگر، با هم همکاری کنیم. ما همچنین موافقت کرده‌ایم که تیم‌های مربوطه خود فوراً مذاکرات را آغاز کنند و با زلنسکی رئیس جمهور اوکراین تماس می‌گیریم تا او را از گفت‌وگو مطلع کنیم.»
ترامپ افزود: «من از مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، جان رتکلیف، مدیر سیا، مایکل والتز، مشاور امنیت ملی، و استیو ویتکف، سفیر و فرستاده ویژه خود در امور اوکراین خواسته‌ام تا مذاکرات را رهبری کنند که به نظر من قویاً موفق خواهند بود.»
او تصریح کرد: «میلیون‌ها نفر در جنگی کشته شده‌اند که اگر من رئیس‌جمهور بودم اتفاق نمی‌افتاد، اما این اتفاق افتاد، بنابراین باید پایان یابد. دیگر نباید جانی از دست داد! می‌خواهم از پوتین به خاطر زمان و تلاش‌هایش در رابطه با این تماس و برای آزادی دیروز مارک فوگل، مرد فوق‌العاده‌ای که من شخصاً دیشب در کاخ سفید از او استقبال کردم، تشکر کنم. من معتقدم این تلاش به یک نتیجه موفقیت آمیز منجر خواهد شد، امیدوارم به زودی!»
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین نیز ضمن تأیید گفت‌وگوی ترامپ و پوتین، گفت که این گفت‌وگو نزدیک به یک ساعت و نیم به طول انجامید.
به گفته پسکوف، رؤسای جمهور آمریکا و روسیه توافق کردند که به زودی با هم ملاقات کنند.
طبق اظهارات سخنگوی کرملین، پوتین و ترامپ درباره «توافقات مبادله زندانیان، اوکراین، همکاری دوجانبه روسیه و آمریکا، خاورمیانه و برنامه هسته‌ای ایران» با یکدیگر رایزنی کرده‌اند.
خبرگزاری روسی «ریانووستی» نیز در همین راستا گزارش کرد که «ترامپ در راستای پایان سریع خصومت‌ها و راه حل مسالمت آمیز برای مشکلات جاری صحبت کرد. پوتین نیز به لزوم رسیدگی به علل اصلی درگیری اشاره و موافقت کرد که یک راه حل بلندمدت می تواند از طریق گفتگوهای صلح حاصل شود.»
گفتگوی ترامپ و زلنسکی
ساعتی بعد از انتشار خبر گفتگوی ترامپ و پوتین، دفتر ولودیمیر زلنسکی هم مکالمه تلفنی یک ساعته رئیس جمهور اوکراین با آقای ترامپ را تایید کرد.
ترامپ درباره گفت‌وگوی خود با زلنسکی در شبکه «تروث سوشال» نوشت: «من همین الان با ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین صحبت کردم. گفت‌وگو خیلی خوب پیش رفت. او نیز مانند پوتین می خواهد صلح برقرار کند.»
او افزود: «ما درباره موضوعات مختلف مربوط به جنگ بحث کردیم، اما بیشتر از هرچیزی، درباره جلسه‌ای که روز جمعه در مونیخ برگزار می‌شود، جایی که جی دی ونس (معاون رئیس جمهور آمریکا) و مارکو روبیو (وزیر امور خارجه آمریکا) هیأت را رهبری خواهند کرد، صحبت کردیم. امیدوارم نتایج آن جلسه مثبت باشد. زمان توقف این جنگ مضحک فرا رسیده است، جایی که مرگ و ویرانی عظیم و کاملاً غیرضروری رخ داده است. خدا به مردم روسیه و اوکراین برکت دهد.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین پس از گفتگوی تلفلنی با دونالد ترامپ گفت که با رئیس‌جمهور آمریکا «گفتگوی معناداری» داشته و درباره راه‌های پایان دادن به جنگ سه ساله روسیه به اوکراین بحث کرده‌اند.
زلنسکی در شبکه‌های اجتماعی گفت: «ما مدتها در مورد فرصت‌هایی برای دستیابی به صلح صحبت کردیم، درباره آمادگی خود برای همکاری در سطح تیم صحبت کردیم.»
به گفته برخی از مقامات قرار است در کنفرانس امنیتی مونیخ از طرح صلح آمریکا رونمایی شود. آنچه از هم اکنون قطعی است وزیر خارجه آمریکا همین امروز در نشست وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو پیرامون جنگ اوکراین در آلمان صریحا اعلام کرد: «باید بدانید که بازگشت مرزهای اوکراین به سال ۲۰۱۴ غیرممکن و غیرواقعی است. دنبال کردن این هدف رویایی فقط به ادامه یافتن جنگ خواهد انجامید. صلحی پایدار در اوکراین باید شامل ضمانت‌های امنیتی شود تا این ضمانت‌ها از وقوع مجدد جنگ جلوگیری کنند.»
در باره زمان و محل اولین دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه، ترامپ در نشست با خبرنگاران در کاخ سفید گفت که با پوتین به زودی در ریاض دیدار و گفتگوی حضوری خواهد داشت. ترامپ قرار است برای ملاقات با سران اتحادیه عرب به ریاض سفر کند تا در باره آینده غزه با آنها مذاکره کند. به این ترتیب رئیس جمهور آمریکا ریاض را محل مناسبی برای گفتگو با پوتین در نظر گرفته است تا با یک تیر دو نشان بزند.
روایت نشریه «تایم» از گفتگوی تلفنی ترامپ و پوتین
دونالد ترامپ می‌گوید از نتیجه گفتگوی تلفنی تازه‌اش با ولادیمیر پوتین برای یافتن راه‌حلی به منظور پایان دادن به جنگ اوکراین بسیار راضی است و هر دو «در مسیر رسیدن به صلح» گام برمی‌دارند.
به گزارش تایم، رئیس جمهوری ایالات متحده پس از گفتگو با همتای روس خود، با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز تلفنی صحبت کرده است. بنا به این گزارش، آقای ترامپ در خصوص اینکه آیا اوکراین به عنوان یک شرکت کننده برابر در مذاکرات ایالات متحده با روسیه حضور خواهد داشت یا خیر؟ قاطعانه اظهار نظر نکرد.
او در مورد گفت‌وگوی خود با پوتین افزود: «مردم واقعاً نمی‌دانستند که افکار رئیس‌جمهور پوتین چیست. اما فکر می‌کنم می‌توان با اطمینان کامل گفت که او هم خواهان پایان یافتن این جنگ است و ما تلاش خواهیم کرد تا هرچه سریع‌تر به آن پایان دهیم.»
ترامپ همچنین اشاره کرد که به احتمال زیاد در آینده‌ای نزدیک به صورت حضوری با پوتین ملاقات خواهد کرد؛ وی خاطرنشان کرد که این دیدار ممکن است در عربستان سعودی انجام شود.
ترامپ: با مخالفت بر سر پیوستن اوکراین به ناتو مشکلی ندارم
گفتگوی ترامپ با پوتین حاوی این پیام مهم و قابل توجه بود که واشنگتن و مسکو می‌توانند برای توافق بر سر پایان درگیری‌ها در اوکراین، بدون مشارکت مستقیم دولت این کشور، وارد عمل شوند. چنین رویکردی با سیاست‌های دولت بایدن مبنی بر اصرار بر مشارکت مستقیم و کامل کی‌یف در هر تصمیمی به منظور یافتن راه حل این مناقشه نظامی در تضاد است.
وقتی از ترامپ به‌طور مشخص در مورد مشارکت برابر اوکراین در فرآیند صلح پرسیده شد، او پاسخ داد: «سوال جالبی است. فکر می‌کنم آنها باید صلح کنند.»
در اقدامی دیگر که ضربه‌ای به آرمان‌های غرب‌گرایانه اوکراین به حساب آمد، پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا طی سخنانی در مقر ناتو در بروکسل اعلام کرد که عضویت اوکراین در این پیمان نظامی غیرواقع‌بینانه است.
دونالد ترامپ پس از آن در خصوص عضویت اوکراین در ناتو گفت: «شخصاً فکر نمی‌کنم این موضوع عملی باشد.»
او افزود که هگست «این موضوع را بعید یا غیرعملی دانسته است. من هم فکر می‌کنم احتمالاً این درست است.»
این در حالیست که پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، دولت بایدن به همراه سایر اعضای ناتو اعلام کردند که عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی «اجتناب‌ناپذیر» خواهد بود.
آقای ترامپ روز چهارشنبه در این خصوص با اشاره به مخالفت‌های قبلی روسیه گفت: «فکر می‌کنم مدتها قبل از رئیس‌جمهور پوتین، آنها گفته بودند که به هیچ‌وجه اجازه چنین چیزی را نمی‌دهند.»
رئیس جمهوری ایالات متحده افزود: «مدتهاست که می‌گویند اوکراین نمی‌تواند به ناتو بپیوندد. و من با این موضوع مشکلی ندارم.»
پسکوف: گفتگوها خاورمیانه و ایران را هم در بر گرفت
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز گفته است که در یک تماس «مهم» با همتای آمریکایی خود درباره «فرصت‌های دستیابی به صلح» گفتگو کرده و دونالد ترامپ نیز «جزئیات گفت‌وگوی خود با پوتین» را با او در میان گذاشته است.
به گفته آقای زلنسکی، گفتگوی وی با دونالد ترامپ شامل بحث درباره «فرصت‌های دستیابی به صلح» و «آمادگی اوکراین برای همکاری در سطح تیمی» بوده است.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد که گفت‌وگوی ترامپ و پوتین موضوعات گسترده‌ای از جمله خاورمیانه و ایران را در بر داشته، اما تمرکز اصلی گفتگوها بر اوکراین بوده است.
به گفته سخنگوی کرملین، ترامپ خواستار توقف سریع درگیری‌ها و تحقق راه حلی صلح‌آمیز شد و «رئیس جمهور پوتین نیز ضمن تاکید بر لزوم از بین بردن ریشه‌های اصلی این مناقشه، با ترامپ موافق بود که یک راه‌حل بلندمدت از طریق مذاکرات صلح قابل دستیابی است.»
در همین حال، اوکراین پیشنهاد کرده است که در ازای دریافت کمک‌های نظامی ادامه‌دار از آمریکا، توافقی با ترامپ برای توسعه صنایع معدنی این کشور منعقد کند. این صنایع می‌توانند منبع ارزشمندی از عناصر کمیات و منابع خاکی حیاتی باشند که برای بسیاری از فناوری‌ها ضروری به حساب می‌آیند.
ترامپ در این خصوص تاکید کرد که کمک‌ها به اوکراین ادامه خواهد یافت، اما وزیر خزانه‌داری ایالات متحده همزمان در اوکراین مشغول کار برای دریافت تضمین‌های کتبی است که دسترسی آمریکا به عناصر نادر خاکی و منابع نفت و گاز اوکراین را فراهم کند.
از سوی دیگر، کارولین لوویت، سخنگوی کاخ سفید به سوالی درباره دیدگاه ترامپ در مورد روسیه و پوتین، اینگونه پاسخ داد: «من معتقدم که ایالات متحده، پوتین و روسیه را به عنوان یک رقیب بزرگ در منطقه می‌بیند. او همچنین در مورد ترامپ افزود: «در مواقعی، او از داشتن روابط دیپلماتیک خوب با رهبران سراسر جهان لذت می‌برد.»
جی.دی. ونس، معاون رئیس‌جمهوری، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و ژنرال بازنشسته کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ در امور روسیه و اوکراین، همگی این هفته برای شرکت در کنفرانس امنیتی سالانه مونیخ که زلنسکی نیز در آن حضور خواهد داشت، به آلمان سفر می‌کنند.
تماس‌ها در پی تبادل زندانی بین آمریکا و روسیه
تماس تلفنی روز چهارشنبه ترامپ و پوتین و تغییر سیاست حاصل از آن، پس از تبادل زندانی میان دو کشور انجام شد که طی آن روسیه مارک فوگل، معلم مدرسه‌ای در پنسیلوانیا را پس از بیش از سه سال بازداشت، در ازای الکساندر وینیک، مجرم محکوم شده روس، آزاد کرد.
کاخ سفید این تبادل زندانی را نشانه‌ای از ذوب شدن یخ دیپلماتیک توصیف کرد که می‌تواند مذاکرات برای پایان دادن به درگیری در اوکراین را پیش ببرد.
دونالد ترامپ با انتشار در شبکه‌های اجتماعی درباره تماس خود با پوتین تصریح کرد: «ما درباره نقاط قوت کشورهای خود و منافع بزرگی که از همکاری با یکدیگر بدست خواهیم آورد، گفتگو کردیم.»
رئیس جمهوری ایالات متحده همچنین خاطرنشان کرد که دو طرف در این گفتگو بر سر آغاز فوری مذاکرات توسط تیم‌های مربوطه توافق کردند.
دونالد ترامپ، افرادی چون مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، جان رتکلیف مدیر سیا، مایکل والتز، مشاور امنیت ملی و استیون ویتکاف فرستاده ویژه ایالات متحده در امور خاورمیانه را برای هدایت این مذاکرات منصوب کرده است.
