علی خامنه‌ای با شکستن سکوت چند روزه خود در پی سرنگونی حکومت بشار اسد، عامل این اتفاق را "اتاق فرمان آمریکا و اسرائیل" با کمک "یک دولت همسایه" معرفی کرد. سخنرانی او بر خلاف همیشه، به طور زنده از صدا و سیما پخش نشد.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۱ آذر (۱۱ دسامبر) در نخستین واکنش به سرنگونی بشار اسد، آمریکا و اسرائیل را "عامل اصلی آنچه در سوریه اتفاق افتاد" معرفی کرد. او بدون نام بردن از ترکیه گفت، "یک دولت همسایه سوریه نقش آشکاری را در این زمینه ایفا می‌کند، ایفا کرده، الان هم ایفا می‌کند" اما "نقشه‌کش اصلی و اتاق فرمان اصلی" تحولات سوریه، آمریکا و اسرائیل هستند.
خامنه‌ای اظهار داشت برای دخالت‌های این دو کشور در سوریه "قرائنی داریم" و "این قرائن برای انسان جای تردید باقی نمی‌گذارد".
در روزهای پس از سرنگونی بشار اسد، مقامات جمهوری اسلامی عمدتا در مورد تحولات سوریه، گریختن بشار اسد از کشور، حمله شورشیان به سفارت ایران در دمشق و غارت آن و همچنین خروج نیروهای نظامی خود از سوریه سکوت کردند. تنها عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، با حضور در یک برنامه تلویزیونی ناتوانی ارتش سوریه در مقابله با شورشیان را "غافلگیر‌کننده" خوانده و گفته بود دولت سوریه "تحلیل درستی از وضعیت ارتش نداشت".
او مدعی شده بود جمهوری اسلامی از تحولات اخیر در سوریه اطلاع داشت و اطلاعات خود را نیز در اختیار دمشق قرار داده بود.
علی خامنه‌ای که پیش‌تر اسد را "قهرمان جهان عرب" خوانده بود، روز چهارشنبه با شکستن سکوت خود در مورد حوادث سوریه، اهداف گروه‌های درگیر در این کشور را "با هم متفاوت" خوانده و گفت برخی "از شمال یا جنوب به دنبال تصرف سرزمین‌اند" و آمریکا نیز به دنبال "محکم کردن جای پای خود" در منطقه خاورمیانه است.
او همچنین ادعا کرد: «جوانان غیور سوری مناطق تصرف‌شده در سوریه را آزاد خواهند کرد و آمریکا هم به وسیله جبهه مقاومت از منطقه اخراج خواهد شد.»
اتکای خامنه‌ای بر نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه که تهران آنها را "جبهه مقاومت" می‌خواند، در حالی است که سنگرهای این "جبهه" در ماه‌های اخیر یکی پس از دیگری از میان رفته‌اند.
اسماعیل هنیه، رئیس پیشین دفتر سیاسی حماس در تهران کشته شد، حسن نصرالله، رهبر پیشین حزب‌الله لبنان و همچنین یحیی سنوار که پس از هنیه به رهبری حماس برگزیده شده بود، در حملات هوایی اسرائیل به بیروت و غزه از پای درآمدند. اسرائیل همچنین شمار زیادی از فرماندهان ارشد حزب‌الله و حماس را در حملات متعدد خود به غزه و لبنان از میان برده است.
سوریه و حکومت اسد آخرین سنگر قابل اتکای "جبهه مقاومت" جمهوری اسلامی به شمار می‌رفت و سقوط اسد موجب شد تا این "جبهه" بیش از پیش به فروپاشی نزدیک شود.
علی خامنه‌ای تحلیلگرانی را که معتقدند فروپاشی "جبهه مقاومت" به تضعیف تهران منجر شده، "نادان و بی‌خبر" خواند و این امر را تکذیب کرد. او مدعی شد "گستره مقاومت بیش از گذشته تمام منطقه را فرا خواهد گرفت".
خامنه‌ای همچنین ادعا کرد، "دستگاه‌های اطلاعاتی" جمهوری اسلامی "از شهریورماه گزارش‌های هشدار‌دهنده‌ای به مسئولین سوریه منتقل کرده بودند". او افزود: «من نمی‌دانم البته آیا این به دست آن مقامات بالا رسیده بود یا نه همان وسط‌ها گم و گور شده بود.»
محمد جولانی، رهبر گروه شورشی تحریر شام که موفق به سرنگونی اسد شد، پیش‌تر در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی سوریه پخش شد، گفته بود اسد، این کشور را به "جولانگاه جاه‌طلبی‌های ایران" تبدیل کرده بود.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز یک روز پیش از سخنرانی خامنه‌ای به هیئت تحریر شام نسبت به قدرت‌گیری مجدد ایران در سوریه هشدار داده و تهدید کرده بود اگر جمهوری اسلامی برای بازسازی حضور خود در سوریه تلاش کند، با پاسخ قاطع اسرائیل روبرو خواهد شد.
عدم پخش زنده تلویزیونی
در حالی‌که اطلاع‌رسانی‌ها در مورد سخنرانی خامنه‌ای از چند روز قبل به طور گسترده‌ای در رسانه‌ها انجام شده بود، سخنرانی او در روز چهارشنبه بر خلاف روال همیشگی سخنرانی‌های رهبر جمهوری اسلامی، به صورت زنده از هیچ‌کدام از شبکه‌های تلویزیونی پخش نشد.
روابط عمومی صدا و سیما با انتشار اطلاعیه‌ای، عدم پخش زنده سخنان خامنه‌ای را به "تصمیم دفتر" او مربوط دانسته و اعلام کرد تلویزیون در این خصوص "تابع تصمیم روابط عمومی" دفتر رهبر جمهوری اسلامی است.
خبرگزاری ایسنا که در گزارش خود ابتدا به عدم پخش این سخنرانی اشاره کرده بود، اندکی بعد نوشت این سخنرانی "دقایقی پس از پایان" آن، از صدا و سیما پخش شد.
خبرگزاری‌‌های داخلی ابتدا متن مشابهی را که از سوی "روابط عمومی دفتر" علی خامنه‌ای ارسال و چکیده‌ای از سخنان او عنوان شده بود، منتشر و پس از پایان سخنرانی، آن را تکمیل کردند.
