گزارشی تازه نشان میدهد که هزینههای نظامی جهانی در سال ۲۰۲۴ به بالاترین میزان خود از زمان پایان جنگ سرد رسیده و به ۲.۷ تریلیون دلار افزایش یافته است. به گفته پژوهشگران مؤسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI)، جنگها و تنشهای فزاینده در سراسر جهان اصلیترین دلایل این رشد بیسابقه بودهاند.
در مقابل، بودجه نظامی ایران با وجود درگیریهای منطقهای و حمایت از نیروهای نیابتی، ۱۰ درصد کاهش یافت و به ۷.۹ میلیارد دلار رسید. سیپری تأکید کرده که تحریمهای اقتصادی شدید علیه ایران توانایی این کشور برای افزایش هزینههای نظامی را بهشدت محدود کرده است.
طبق این گزارش، هزینههای نظامی بهطور گستردهای در اروپا و خاورمیانه افزایش یافته است. در بسیاری از کشورهای اروپایی، این رشد «بیسابقه» توصیف شده است.
به طور کلی، هزینههای نظامی جهانی در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل ۹.۴ درصد رشد داشته و این سال دهمین سال پیاپی افزایش بودجههای دفاعی در سطح بینالمللی محسوب میشود. بیش از ۱۰۰ کشور، از جمله تمام ۱۵ کشور بزرگ هزینهکننده نظامی، در سال گذشته بودجههای دفاعی خود را افزایش دادهاند.
بیشترین سهم از این رشد مربوط به منطقه اروپا، از جمله روسیه، بوده است؛ جایی که هزینههای نظامی با ۱۷ درصد افزایش به ۶۹۳ میلیارد دلار رسید. روسیه به تنهایی ۱۴۹ میلیارد دلار صرف هزینههای نظامی کرد که نسبت به سال پیش ۳۸ درصد رشد داشته و نسبت به سال ۲۰۱۵ نیز دو برابر شده است.
اوکراین نیز در میان جنگ با روسیه، بودجه دفاعی خود را با ۲.۹ درصد افزایش به ۶۴.۷ میلیارد دلار رساند. آلمان با رشد ۲۸ درصدی بودجه نظامی به ۸۸.۵ میلیارد دلار، جایگاه چهارم را کسب کرد و از هند پیشی گرفت.
ایالات متحده، همچنان بزرگترین هزینهکننده نظامی جهان، بودجه دفاعی خود را با ۵.۷ درصد افزایش به ۹۹۷ میلیارد دلار رساند که ۳۷ درصد کل هزینههای نظامی جهان و ۶۶ درصد از هزینههای نظامی ناتو را شامل میشود.
در خاورمیانه نیز هزینههای نظامی به شدت افزایش یافته و به ۲۴۳ میلیارد دلار رسیده است؛ رشدی ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته. اسرائیل که به عملیات نظامی خود در غزه ادامه میدهد، در سال ۲۰۲۴ بودجه دفاعی خود را با جهشی ۶۵ درصدی به ۴۶.۵ میلیارد دلار رساند. طبق گزارش سیپری، این افزایش «بزرگترین رشد سالانه از زمان جنگ شش روزه ۱۹۶۷» تاکنون بوده است.
چین، دومین کشور بزرگ در زمینه هزینههای نظامی، بودجه خود را با ۷ درصد افزایش به حدود ۳۱۴ میلیارد دلار رساند. این رشد، چین را وارد سومین دهه پیاپی افزایش مداوم بودجه نظامی کرده است. چین با سرمایهگذاری گسترده در مدرنسازی ارتش، توسعه قابلیتهای جنگ سایبری و گسترش زرادخانه هستهای، اکنون نیمی از هزینههای نظامی آسیا و اقیانوسیه را به خود اختصاص داده است.