وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، در جریان مذاکرات هستهای روز شنبه به استیو ویتکوف، فرستاده کاخ سفید، گفته ممکن است امکان دستیابی به یک توافق نهایی هستهای در جدول زمانی پیشنهادی دونالد ترامپ وجود نداشته باشد و پیشنهاد کرده دو طرف ابتدا درباره یک توافق موقت مذاکره کنند.
آکسیوس این خبر را به نقل از دو مقام آگاه منتشر کرد. بنابر این گزارش ترامپ مهلت دوماههای برای مذاکرات با ایران تعیین کرده و همزمان دستور به تقویت حضور نظامی ایالات متحده در خاورمیانه داده است تا در صورت شکست دیپلماسی، گزینه نظامی روی میز باشد.
اگر توافقی حاصل نشود، ترامپ ممکن است دستور حمله نظامی آمریکا به تأسیسات هستهای ایران را صادر کند یا از حمله اسرائیل به این مراکز حمایت کند.
نمایندگی ایران در سازمان ملل خبر منتشر شده مبنی بر «پیشنهاد موقت» را در بیانیهای تکذیب کرده و گفته: «این ادعا نادرست و غیرواقعی است.» وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر در این باره خودداری کرده است.
به گزارش آکسیوس، عراقچی به ویتکوف گفته است با توجه به ماهیت فنی و پیچیده هر توافق هستهای، تکمیل مذاکرات در بازه ۶۰ روزه بسیار دشوار خواهد بود.
ویتکوف در پاسخ گفته فعلاً تمایلی به بررسی توافق موقت ندارد و ترجیح میدهد بر دستیابی به یک توافق جامع ظرف ۶۰ روز تمرکز کند. البته اگر هر دو طرف به این نتیجه برسند که تا پایان این مهلت نیاز به زمان بیشتری وجود دارد، میتوانند ایده توافق موقت را دوباره مطرح کنند.
گفته شده مذاکرات عراقچی و ویتکوف بهطور غیرمستقیم و با میانجیگری وزیر خارجه عمان، بدر البوسعیدی، در رم انجام شده، اما دیدار مستقیمی نیز میان آنها صورت گرفته است.
ترامپ هنوز مشخص نکرده مهلت ۶۰ روزه دقیقاً چه زمانی به پایان میرسد، اما مقامهای آمریکایی تأکید دارند «زمان در حال گذر است.»
مذاکرات فنی میان هیئتهای کارشناسی ایران و آمریکا روز شنبه آینده در عمان از سر گرفته خواهد شد. این نخستین باری است که طرفین درباره محدودیتهای مشخص مورد نظر آمریکا در برنامه هستهای ایران، بهویژه در زمینه غنیسازی اورانیوم، وارد گفتوگوی فنی میشوند.
به گفته مقامهای آمریکایی، مایکل آنتون، رئیس دفتر برنامهریزی سیاسی وزارت خارجه، هدایت تیم آمریکا را بر عهده خواهد داشت.
همچنین ممکن است ویتکوف و عراقچی پس از پایان مذاکرات فنی، بار دیگر در عمان دیدار داشته باشند.
به گفته یک مقام آمریکایی، ویتکوف روز چهارشنبه در واشینگتن با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) دیدار کرده است. این دومین دیدار آنها در کمتر از یک هفته بوده است.
در صورت رسیدن به توافق، احتمالاً آژانس مسئولیت نظارت و راستیآزمایی تأسیسات هستهای ایران را بر عهده خواهد داشت.
گروسی که هفته گذشته به تهران سفر کرده بود، در کنفرانسی خبری در واشینگتن گفت برداشتش این است که ایران خواهان رسیدن به توافق است و او هر دو طرف را تشویق کرده تا گفتوگوها را مستقیماً ادامه دهند. او گفت: «مذاکرات جدی هستند… ما در لحظهای حساس قرار داریم.»
یک تیم فنی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهزودی برای مذاکره درباره نصب دوباره دوربینها و سایر مسائل نظارتی به تهران سفر خواهد کرد. گروسی گفت: «این موضوع بهطور مستقیم به مذاکرات مرتبط نیست، اما بهنوعی وابسته است.» او افزود که تردید دارد اگر مذاکرات در جریان نبودند، ایران اجازه ورود این تیم را میداد.
در ادامه این گزارش آمده است: مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا که یکی از چهرههای تندرو در دولت ترامپ به شمار میرود، در گفتوگو با پادکست باری ویس در روز سهشنبه گفت: «ما هنوز فاصله زیادی با هرگونه توافق با ایران داریم.» روبیو تأکید کرد که ترامپ همچنان متعهد به تلاش برای دستیابی به توافق است، زیرا «او ترجیح میدهد نیازی به استفاده از نیروی نظامی نباشد.»
روبیو گفت آمریکا ممکن است با حفظ برنامه صلحآمیز هستهای ایران موافقت کند، اما تنها در صورتی که تهران بر غنیسازی داخلی اورانیوم پافشاری نکند.
او همچنین یادآور شد که اقدام نظامی علیه برنامه هستهای ایران اکنون بهمراتب پیچیدهتر از پنج یا ده سال پیش است، زیرا تواناییهای هستهای و نظامی ایران توسعه یافتهاند.