موسم اعتصاب (در حاشیه اعتصابات کارگران کارخانه بوٸینگ)

کانون‌های بحران
شخصی سازی فونت
  • کوچکتر کوچک متوسط بزرگ بزرگتر
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

بیش از یک سال است که در پس‌زمینه تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری که رادیوها، کانال‌های تلویزیونی و اینترنت را در انحصار خود درآورده است، شایعه‌ای به آرامی به گوش می‌رسد. در میان این هیاهوها، شعارهای کارگران خشمگینی که در همه جا دست به اعتصاب زده‌اند، شنیده می‌شود.

از شهرهای بندری شرق و جنوب گرفته تا کارخانه‌های هواپیماسازی شمال غربی اقیانوس آرام، از هتل‌های بزرگ نیوانگلند و کالیفرنیا تا استراحتگاه‌های ساحلی هاوایی، این صدا طنین انداز است. همه جا، خواسته‌های یکسانی مطرح است: پایان دادن به بیش از یک دهه رکود دستمزدها و سوء‌استفاده کارفرمایان.

اعتصاب در بنادر

در آغاز ماه اکتبر، ۴۵ هزار کارگر بارانداز، در حدود چهل بندر در سواحل شرقی و جنوبی، از جمله نیویورک، بالتیمور، ساوانا، نیواورلئان و هیوستون دست از کار کشیدند. تقریباً پنجاه سال از آخرین اعتصاب بزرگ کارگران این بخش، به رهبریInternational Longshoremen’s Association (ILA) می گذشت. این جنبش که تنها سه روز به طول انجامید دولت را وحشت‌زده کرد. توانایی ILA برای مسدود کردن یک بخش کامل از فعالیت‌های بندری، تهدیدی بود که می‌توانست به یک دوره طولانی وضع نسبتا خوب اقتصادی پایان دهد. «بدون ما، هیچ چیز نمی‌تواند جا به جا شود، هیچ چیز!». این شعار آقای هارولد جی داگت، رئیس اتحادیه، در مقابل چند ده نفر از کاگران در شهر الیزابت، در نیوجرسی، بود(۱). در اواسط مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری، اهمیت سیاسی این رویداد از کسی پنهان نماند. برخلاف International Longshore and Warehouse Union (ILWU) که کارگران اسکله ساحلی غربی را نمایندگی می‌کند و به شدت چپ‌گراست، ILA مدت‌هاست یکی از محافظه‌کارترین اتحادیه‌های کشور بوده است(۲). دولت بایدن بلافاصله اعلام کرد که قانون تافت-هارتلی(Taft-Hartley) را فعال نخواهد کرد. این قانون که در تاریخ ۲۳ ژوئن ۱۹۴۷ تصویب شده به رئیس‌جمهور اجازه می‌دهد تا از یک قاضی بخواهد در صورتی که اعتصابی «امنیت ملی» را به خطر می‌اندازد، آن را به مدت ۸۰ روز معلق کند. در همان حال سرپرست موقت وزارت کار با سرعت تلاش کرد که نمایندگان ILA و United States Maritime Alliance (USMX)، اتحادیه کارفرمایان، را برای مذاکره دور میز گردهم آورد تا راهی برای خروج از بحران بیابند.

آیا کارگران بارانداز با اعتصاب خود به پیروزی دست یافتند؟ در مورد حقوق و دستمزد جواب مثبت است. توافق‌نامه منعقد شده با کارفرمایان، افزایش ۶۲ درصدی را در مدت ۶ سال (تاریخ انقضای قرارداد جمعی) پیش‌بینی می‌کند - با توجه به این امر که حقوق شاغلین در این بخش قبلا نیز بالا بوده است. در عوض باید تا ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ منتظر ماند تا مذاکرات در مورد موضوع بسیار پیچیده تر اتوماسیون پایانه‌های بندری از سر گرفته شود، مسئله‌ای که کارگران این حرفه مدت‌هاست آن را همچون یک خطر وجودی برای خود شناسایی کرده‌اند. شرکت‌ها به هر وسیله‌ای به دنبال خلاص شدن از شر نیروی کار هستند، چه با تعمیم حمل‌و‌نقل و توزیع توسط کانتینرها با استانداردسازی فرآیندها، یا با نصب سیستم‌های کامپیوتری برای ردیابی و حسابرسی هر چیزی که از بنادر عبور می‌کند. تاکنون، ILA با نصب ماشین‌های «نیمه خودکار» موافقت کرده، اما مخالف تجهیزات کاملاً خودکاری است که هرگونه دخالت انسانی را از بین می‌برد. با این حال، مذاکرات ژانویه آینده بر روی این مسائل متمرکز خواهد شد.

جنبش ناگهانی در بوئینگ

از ۱۳ سپتامبر، اعتصاب حدود ۳۳ هزار کارگر، چندین کارخانه بوئینگ در ایالت‌های واشنگتن و اورگان را فلج کرد. نمایندگان کارکنان و مدیریت در ۱۹ اکتبر به یک توافق اصولی دست یافتند که چند روز بعد در رای‌گیری عمومی رد شد. این جنبش که شرکت را غافلگیر کرد، در چارچوب تمدید قرارداد جمعی آغاز شد، و حکایت از آن داشت که کارمندان با اکثریت قاطع پیشنهاد مدیریت مبنی بر افزایش ۲۵ درصدی حقوق در طی چهار سال را رد کردند. در حالی که رهبران اتحادیه International Association of Machinists and Aerospace Workers (IAM) در ابتدا از این پیشنهاد حمایت کرده بودند، ناگهان مجبور شدند زیر فشار نارضایتی اعضا، لحن خود را تغییر داده و وارد جنگ شوند.

اعتصاب کنندگان به این باور جمعی رسیده بودند که شانس واقعی برای بهبود شرایط مادی خود را دارند و خاطره مبارزات گذشته‌شان و پیروزی‌های اخیر کارگران بارانداز و خودروسازی به آنها شهامت داده بود. به طور کلی، بوئینگ حقوق بهتری نسبت به سایر شرکت‌ها به کارمندان خود پرداخت می‌کند، اما افزایش هزینه‌های زندگی در سیاتل، که محل استقرار بسیاری از کارخانه‌های این شرکت است، این مزیت را تحت‌الشعاع قرار داده و عملا آن را بی‌فایده می‌سازد. در این منطقه که به طور فزاینده‌ای تحت تسلط «فناوری» است، از جمله دفاتر مرکزی دو غول، آمازون و مایکروسافت در آن قرار دارند - قیمت املاک و مستغلات در ده سال دو برابر شده است. از این منظر، درخواست IAM برای افزایش ۴۰ درصدی حقوق غیرمنطقی نبود. بذر اختلاف بیشتر توسط مدیریت بوئینگ از سال ۲۰۱۴ کاشته شده بود، زمانی که کارگران را تهدید کرد تولید را به کارولینای جنوبی، جایی که یک کارخانه جدید و بدون نمایندگی اتحادیه وجود دارد، منتقل خواهد کرد. هدف از این اقدام مجبور کردن کارگران به پذیرش کاهش بیمه سلامت و جایگزینی آن با بیمه درمانی دیگری بود که مزایای کمتری داشت و به شدت وابسته به بازارهای مالی بود.

به نظر می‌رسید که بوئینگ روی پایان یافتن اعتصاب ها شرط‌بندی کرده بود. اعتصاب‌کنندگان باید فقط با ۲۵۰دلار در هفته - کمک هزینه‌ای که توسط صندوق اعتصاب IAM پرداخت می‌شد - یا کمی بیشتر برای کسانی که موفق به یافتن یک شغل پاره وقت کوچک شده بودند، سر می‌کردند. برای سخت‌تر کردن وضعیت کارگران و خانواده‌هایشان، مدیریت در ۳ اکتبر تصمیم گرفت، اعتصاب‌کنندگان را از بیمه درمانی محروم کند. یک هفته بعد، رئیس و مدیر عامل جدید، آقای رابرت کلی اورتبرگ، قصد خود را برای کاهش ۱۰ درصدی نیروی کار در سطح ملی اعلام کرد که به معنای حذف ۱۷ هزار شغل بود. او اضافه کرد که این کاهش ها شامل تمامی مشاغل، از مدیران اجرایی گرفته تا کارگران تولیدی، خواهد شد. با این ترفند شرکت از خود در برابر اتهام رفتار ناروا (غیرقانونی) با هدف شکستن اعتصاب دفاع کرد. با این حال، به نظر می‌آید که این یک راه‌کار برای تضعیف روحیه اعتصاب‌کنندگان بوده است.

اعتصاب تعطیلات

علیرغم نمایش قدرت، در واقع غول هواپیماسازی خود را در موقعیت بسیار حساسی می‌دید، نه تنها به دلیل اعتصاب، بلکه بیشتر به واسطه مشکلات فنیِ جدی انباشته شده در طی سال‌ها و تاخیر در خط تولید. انتصاب آقای اورتبرگ در اوت ۲۰۲۴ بخشی از تغییر جدی ساختار مدیریتی برای پاسخ به این آشفتگی بود. این بحران پس از دو سانحه متوالی مدل 737 Max 8 به فاصله ۵ ماه، در اکتبر ۲۰۱۸ و مارس ۲۰۱۹ آغاز شد. این حوادث باعث مرگ ۳۴۶ نفر گردید و بوئینگ مجبور شد همه هواپیماهای این مدل را زمین‌گیر و تولید آنها را متوقف کند. پس از یک سری تحقیقات فدرال، جلسات کنگره و دعاوی حقوقی، این شرکت مسئولیت خود را در این سوانح پذیرفت و حاضر شد جریمه‌ای به مبلغ ۲۴۳.۶ میلیون دلار در ازای لغو اتهامات جنایی برای مدیرانش بپردازد. در ژانویه ۲۰۲۴، یک ضربه سخت دیگر فرود آمد و در طی پرواز یک هواپیمای Max 9 (کمی بزرگتر از Max 8) متعلق به خطوط هوایی آلاسکا، یکی از درهای میانی کابین از جا کنده شد. تحویل آخرین هواپیمای پر ظرفیت آن، 777X، نیز به به سال ۲۰۲۶ موکول شد که تاخیری شش ساله نسبت به برنامه اولیه را نشان می‌داد.

پس از آن، بیش از ۱۰ هزار کارگر بخش هتلداری، تاریخ ویژه‌ای را برای اعتصاب انتخاب کردند، روز کارگر(Labor Day) در اوایل سپتامبر یعنی اوج فعالیت‌های گردشگری در ایالات متحده. اعتصاب آخر هفته‌ای در ۲۵ هتل از گروه هتل‌های Hilton، Marriott، Hyatt و Omni اعلام شد. از آن تاریخ، از بوستون تا سن‌دیگو با گذر از بالتیمور، سیاتل، نیوهیون و هونولولو، اعتصاب‌های کم و بیش طولانی بر اساس مدل اعتصابات چرخشی کارکنان خودروسازی در سال ۲۰۲۳، در ده‌ها هتل انجام گرفت. (مقاله « بازگشت کارگران به صحنه سیاسی آمریکا» را در همین شماره بخوانید). اعتصاب‌کنندگان همگی عضو UNITE HERE بودند، اتحادیه‌ای که حدود ۳۰۰ هزار کارگر آمریکایی و کانادایی را در حوزه هتل داری، رستوران، بازی و قمار، و یا سایر بخش‌های مرتبط با آن نمایندگی می‌کند. کارکنان بسیج شده در تعمیر و نگهداری، پذیرش، آشپزخانه، خدمت‌کاری، بارمن، حمل چمدان‌ها و دربانی کار می‌کردند و خواهان افزایش حقوق، استخدام دائمی و به طور کلی پایان دادن به محدودیت‌های بودجه‌ای بودند که در طول همه‌گیری کووید-۱۹ اعمال شده بود.

تا اواسط اکتبر، بیش از ۵۰۰۰ اعتصاب‌کننده در سراسر کشور وجود داشت، از جمله ۱۳۰۰ نفر تنها در بوستون، در دو هتل معتبر و بزرگ شهر که قدیمی‌ترین هتل‌ها در ایالات‌متحده هستند. در برخی هتل‌ها اعتصاب هفته‌ها ادامه داشت، در حالی که در برخی دیگر امکان توافق با مدیریت فراهم آمد. در هیلتون Bayfront در سن‌دیگو، کارمندان، پس از سی و هشت روز اعتصاب، با ۹۴ درصد رای، موافقت‌نامه جمعی چهار ساله جدیدی را پذیرفتند که مجموعه‌ای از پیشرفت‌ها را از نظر حجم کار، مرخصی با حقوق و محافظت در برابر آزار و اذیت و همچنین مروری بر شیوه‌های انعام دادن را ارائه می‌کرد.

UNITE HERE از مسافران خواست که از رفتن به هتل‌هائی که در آنها اعتصاب جریان دارد، خودداری کنند، اما این تقریباً امری غیرممکن بود زیرا لیست آنها دائماً تغییر می‌کرد. هتل‌های مربوطه باید با کارکنانی که تعدادشان به حداقل ممکن کاهش یافته بود، کار می‌کردند، که منجر به انواع مشکلات برای مشتریان می‌شد (عوض نشدن ملحفه، حوله و سطل زباله انباشته‌شده در راهروها، رستوران و بار بسته شده، نظافت نامنظم و غیره). در دهکده هاوایی هیلتون در ساحل وایکیکی، گردشگرانی که از عدم اطلاع قبلی در مورد اعتصاب ناراضی بودند، با لباس شنا تظاهرات کردند و خواستار بازپرداخت هزینه اقامت خود شدند.

۱- Peter Eavis, « Port workers strike on East and Gulf coasts », The New York Times, 1er octobre 2024.

۲- Howard Kimeldorf, Reds or Rackets ? The Making of Radical and Conservative Unions on the Waterfront, University of California Press, Berkeley, 1992.